'Maak van kinderopvang publieke voorziening'

We moeten erkennen dat opvang van kinderen van belang is

voor hun ontwikkeling en voor de integratie.

Door: Kathalijne Buitenweg voorzitter BMK

Datum: 11 mei 2016, 02:00

Het zou wel eens inzet kunnen worden van de verkiezingen volgend jaar: de voorzieningen die we in Nederland bieden aan baby's, peuters en schoolgaande kinderen. En dat is hoog tijd. Juist de eerste levensjaren zijn cruciaal voor de ontwikkeling van kinderen. Daarin leren ze de wereld te ontdekken en om te gaan met andere kinderen. Om alle kinderen gelijke kansen te geven in hun ontwikkeling zijn fundamentele veranderingen nodig.

Kinderopvang werd tot voor kort vooral gezien als instrument dat ouders het werken mogelijk maakt. De kinderopvangtoeslag is gekoppeld aan het aantal arbeidsuren van de minst werkende ouder. Zodra een van de ouders thuis is, moet het kind ook thuis zijn - zo luidt de impliciete boodschap.

Gelukkig zien we een verschuiving in die gedachte. Steeds meer wordt gekeken naar de waarde van opvang voor de kinderen zelf. Om alle peuters ten minste twee dagdelen opvang te kunnen bieden, ook als ouders niet werken, plakte minister Asscher een pleister ter waarde van 60 miljoen euro. De Sociaal-Economische Raad kwam met een veel verdergaande aanbeveling: realiseer een inclusief stelsel voor 0 tot 4 jarigen, waar kinderen met verschillende achtergronden naar dezelfde voorzieningen gaan en biedt alle peuters tenminste 16 uur per week opvang.

Hoopvol

Er is een dynamiek ontstaan, waaraan ondernemers in de kinderopvang zich moeilijk kunnen onttrekken

Ook het ideaalbeeld van Kindcentra 2020, om kinderopvang, peuterspeelzalen en basisonderwijs te integreren in een gezamenlijke voorziening voor kinderen van 0 tot met 12 gaat uit van het belang van de kindontwikkeling.

De voorstellen stemmen ons, maatschappelijk ondernemers in de kinderopvang, hoopvol. Wij streven ernaar dat alle kinderen vanaf 0 jaar van kwalitatief hoogwaardige opvang kunnen genieten, ongeacht opleidingsniveau, werk of portemonnee van de ouders. Maar lapmiddelen binnen het huidige stelsel zijn daarvoor niet voldoende. Bij een maatschappelijke opdracht horen publieke voorzieningen.

De marktwerking in de sector heeft geleid tot een stelsel waar prijs en kosten centraal staan in plaats van kwaliteit en maatschappelijke opbrengst. Een stelsel waar rendementen kunnen wegvloeien naar aandeelhouders en eigenaren. Waar woonwijken met veel lage inkomens door aanbieders met winstoogmerk worden gemeden of verlaten. En waar het aantrekkelijk is om ervaren of beter geschoold personeel te vervangen door jongere - goedkopere - onervaren krachten.

Er is een dynamiek ontstaan, waaraan ondernemers in de kinderopvang - ook die zonder winstoogmerk - zich moeilijk kunnen onttrekken. In een sector waarin veel publiek geld wordt gestoken en die zo'n belangrijke rol speelt in de ontwikkeling van onze kinderen, dienen de rendementen publiek te blijven. Wij pleiten er daarom voor dat opbrengsten niet privaat worden uitgekeerd, maar worden gebruikt voor een continue kwaliteitsverbetering van de opvang, permanente educatie van medewerkers en goed werkgeverschap.

De marktwerking heeft bovendien andere ongewenste effecten. Om toch nog enige grip te kunnen houden op de kwaliteit heeft de overheid de sector compleet dichtgeregeld: een vorm van symptoombestrijding die regelmatig z'n doel voorbij schiet.

Zo zijn kinderen van nature nieuwsgierig. Als ze er aan toe zijn, willen ze hun groepsruimte verlaten en op verkenning gaan. Onder de huidige regelgeving mag dat nauwelijks. Kinderen moeten in hun eigen groepsruimte blijven of mogen alleen op afgesproken uren naar de buren. Door deze regels is het voor de inspectie makkelijk controleerbaar of er voldoende medewerkers aanwezig zijn. Maar het ontbreken van flexibiliteit remt kinderen onnodig in hun ontwikkeling en ontneemt professionals de ruimte hun vak uit te oefenen.

Samen kunnen we zorgen voor doorlopende ontwikkellijnen

zonder verschoolsing voor de allerjongsten

Meer lucht

Als de kinderopvang niet langer is geprivatiseerd, zal ook de samenwerking met de basisscholen gelijkwaardiger en eenvoudiger worden. Juist de pedagogische kennis en ervaring met ontdekkend en spelend leren van kinderopvangorganisaties is van groot belang bij de ontwikkeling van geïntegreerde voor- en naschoolse voorzieningen.

Samen kunnen we als maatschappelijke partners zorgen voor doorlopende ontwikkellijnen zonder verschoolsing voor de allerjongsten. Samen kunnen we ouders meer lucht geven om werk, studie en zorg op een ontspannen manier te combineren.

Bij alle nieuwe politieke voorstellen die in de komende maanden worden gelanceerd is het daarom goed om stil te staan bij de vraag: als de basisschool een publieke voorziening is, waarom de kinderopvang dan niet ook?

Kathalijne Buitenweg is voorzitter van de Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang.

http://www.volkskrant.nl/opinie/-maak-van-kinderopvang-publieke-voorziening~a4298220/